Επικοινωνία

Η επιλεκτική αλαλία ανήκει στις αγχώδεις διαταραχές με συχνότητα μεταξύ 0,1 και 2% των παιδιών. Η βασική δυσκολία των παιδιών αυτών βρίσκεται στην αδυναμία να μιλήσουν άνετα σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα (όπως το σχολείο), παρόλο που μπορεί να έχουν κατακτήσει πλήρως τη γλώσσα.

Δεν σχετίζεται με ντροπή, κακομεταχείριση, τραύμα, μαθησιακή δυσκολία κλπ, αλλά σχετίζεται με έντονο άγχος που προκαλείται από τις κοινωνικές καταστάσεις.

Η εικόνα του παιδιού, ειδικά όταν του τίθεται μία ερώτηση μοιάζει παγωμένη, με κενό βλέμμα και συχνά συμβαδίζει με άβολη θέση σώματος.

Η επιλεκτική αλαλία είναι μια αγχώδης διαταραχή, ενώ η ντροπαλότητα είναι ένα φυσιολογικό χαρακτηριστικό της προσωπικότητας. Η ντροπαλότητα χαρακτηρίζεται από μια τάση απόσυρσης από άτομα, ιδιαίτερα άγνωστα άτομα. Όλοι σε κάποιο βαθμό έχουμε στοιχεία ντροπαλότητας, η οποία όμως δεν παρεμποδίζει την λειτουργικότητά μας.

Αντίθετα, η ΕΑ εμποδίζει το άτομο να αντιμετωπίσει κοινωνικές προκλήσεις, να προσαρμοστεί και κατ’ επέκταση να επικοινωνήσει λειτουργικά με τους άλλους. Μπορεί να έχουν περιορισμένες ακαδημαϊκές και επαγγελματικές επιδόσεις και να χρειάζονται θεραπεία προκειμένου να ξεπεράσουν τις δυσκολίες τους και να λειτουργήσουν στο σύνολο.

Δεν υπάρχει μία σαφής αιτία για την ΕΑ. Τα παιδιά αυτά γεννιούνται με μία προδιάθεση στην ‘κλειστότητα’, αποφεύγοντας τις καταστάσεις ομιλίας λόγω της πυροδότησης του άγχους τους. Αυτή η αποτρεπτική συμπεριφορά ενισχύεται με την πάροδο του χρόνου. Ορισμένα στοιχεία υποδηλώνουν μια γενετική σχέση μεταξύ των παιδιών με ΕΑ και των γονέων ή μελών της οικογένειας με άγχος. Υπάρχουν περαιτέρω στοιχεία ότι τα παιδιά με ΕΑ έχουν μειωμένο όριο διεγερσιμότητας στην αμυγδαλή, την περιοχή του εγκεφάλου που λαμβάνει και επεξεργάζεται σήματα πιθανών απειλών. Δυσκολίες λόγου και έκφρασης, διγλωσσία, αποσύνδεση από την κυρίαρχη κουλτούρα, νευροαναπτυξιακή διαταραχή ή καθυστέρηση και διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας, είναι κάποιοι από τους παράγοντες προδιάθεσης της ΕΑ.

Ναι. Το ποσοστό ανταπόκρισης στη θεραπεία για την ΕΑ είναι αντιστρόφως ανάλογο με την ηλικία. Όσο μεγαλύτερο είναι ένα παιδί, τόσο πιο παγιωμένη είναι η μη λεκτική συμπεριφορά και τόσο πιο δύσκολο είναι να αλλάξει.

Τα παιδιά συνήθως διαγιγνώσκονται μεταξύ 3 έως 5 ετών. Είναι η περίοδος ένταξής τους στο σχολικό περιβάλλον και η μη ομιλητική συμπεριφορά καθίσταται προβληματική. Στο σχολείο, υπάρχει αυξημένη προσδοκία για απόδοση, αλληλεπίδραση και ομιλία, οπότε η μη λεκτική στάση λόγω άγχους γίνεται πολύ πιο εμφανής.